Mililimiz üçün "qara tarix"lər: "Oser faciəsi" və digər darmadağınlar - LAYİHƏ

Sportnet.az saytı AFFA yanında Media Komitəsinin qaliblərindən olan "Azərbaycan çempionatı, kuboku, yığması və avrokuboklarda iştirak ilə bağlı bütün statistik boşluqların aradan qaldırılması” istiqaməti üzrə "Yubilyar Azərbaycan millisi" layihəsində növbəti silsilə yazılarına başlayır. Onuncu yazı "Darmadağınlarla bol olan "qara tarix": Oser faciəsi və digərləri" mövzusundadır. 

 

Məlum olduğu kimi, milli komandamız 25 ildə 227 oyunda keçirib. Bunlardan yarıdan çoxunda - 123 matçda uduzan millimiz mənfi saldoya malikdir. Həmin məğlubiyyətlərdən böyük əksəri - 77-si seçmə mərhələlərdə, 46-sı yoldaşlıq görüşlərində qeydə alınıb. Yığmamız 384 qol buraxıb ki, bunun 236-sı rəsmi, 184-ü qeyri-rəsmi matçlarda olub.

Təəssüf ki, məğlubiyyətlərimiz arasında böyük hesablı olanlar çoxluq təşkil edir. Bu yazıda ən azı 4 top fərqli olanlardan bəhs edəcəyik. Ona görə ki, 3 top fərqli məğlubiyyətlər yetərincə çoxdur. Millimiz 3 top fərqli məğlubiyyətlərindən yalnız 2-ni göstərmişik ki, bu da səbəbsiz deyil. Əvvəla, Gürcüstan yığması ilə səfərdəki həmin yoldaşlıq görüşü millimizin tarixində ilk matçıdır. İkincisi də məhsuldar keçən həmin qarşılaşmada 6 top buraxmışıq. Bir də ki böyükhesablı məğlubiyyətlərimiz arasında ən çox məhz bu qarşılaşmada qol vurmuşuq. Qalanlarının çoxunda fərqlənməmişik, bunu etdiyimiz zaman isə uzağı 1 dəfə rəqib qapısına yol tapmışıq. 

 

Bəli, əfsuslar olsun ki, Azərbaycan milli komandası tarixinə böyükhesablı məğlubiyyətlə başlayıb. Ancaq ilk böyük darmadağın bundan sonra zəif rəqiblə matçda olub. Bu, Avropada futbol ölkəsi sayılmayan Malta yığması ilə qarşılaşmada gerçəkləşib. Bu, millimizin tarixində yeganə matçdır ki, ona baş məşqçi dueti - Ağasəlim Mircavadov-Kazbek Tuayev tandemi olub.

 

Yığmamız seçmə mərhələdə debütünə də böyük hesablı məğlubiyyətlə olması diqqət çəkir. Bu da 3 top fərqli məğlubiyyətdir və debüt olduğundan istisna kimi göstərmişik. Həmin matçda da baş məşqçi postunda A. Mircavadov olub.  

 

 

Azərbaycan yığması tarixində ən ağır məğlubiyyətini Fransa yığmasından alıb. Bu rəsmi oyun millimizin 25 illik tarixinə "Oser faciəsi" kimi düşüb. Onda Ağasəlim Mircavadovun baş məşqçisi olduğu komanda Eme Jakenin yetirmələrindən 10 cavabsız qol buraxıb. Bu qollardan 3-ü Elxan Həsənovun, 7-i onu 37-ci dəqiqədə qapıda əvəzləyən Nizami Sadıqov buraxıb. Yeri gəlmişkən, dünya və Avropa çempionu olan Fransa yığması tarixində hələ də ən böyükhesablı qələbədir. 

 

A.Mircavadovu Oserdəki darmadağından sonra əvəzləyən K.Tuayev isə millimizin vətəndə ilk böyükhesablı məğlubiyyətini aldığı matçda baş məşqçi olub. Bu, Tofiq Bəhramov adına Respublika stadionunda Macarıstan yığmasında 0:4 hesablı məğlubiyyətdir. K.Tuayev məhz bu oyundan sonra istefaya göndərilib. 

 

Millimizin səfərdə zəif çıxış etdiyindən, məğlubiyyətlərindən çoxu rəqib meydanında qeydə alınıb. Ancaq evdə də darmadağınlar az olmayıb. Bunlardan seçmə mərhələdə ən ağır məğlubiyyət Şahin Diniyevin baş məşqçiliyi dövründə olub. Söhbət Serbiya yığmasına 1:6 hesablı məğlubiyətdən gedir ki, Ş.Diniyev həmin nəticədən sonra millidən gedib. Yığmamızın Azərbaycanda ən böyük darmadağını da "Tofiq Bəhramov"da buraxdığı 6 qolla olub. Ancaq Serbiyadan fərqli həmin vaxt artıq Avropa çempionu olan İspaniya yığmasının qapısına yoldaşlıq görüşündə yol tapa bilməmişik. 

 

Yığmamız Fransadan sonra ən ağır məğlubiyyətini Polşadan alıb. Millimizin seçmə mərhələdə qazandığı bu rəqib sonralar bizə qarşı amansız olub. Polşalılar braziliyalı Karlos Alberto Torresin vaxtında Azərbaycana 8, Ş.Diniyevin dövründə 5 cavabsız qolla qalib gəliblər. Almanlar isə həmyerliləri Berti Foqts millimizə başçılıq etdiyi dövrdə öz meydanlarında darmadağınla yadda qalıblar - 6:1, 4:0. Portuqaliya yığmasından aldığımız 0:7 hesablı məğlubiyyət də bizim üçün ən üzücü nəticələrdir.

 

Ümumiyyətlə, millimizin tarixinə "Oser faciəsi", "Varşava faciəsi", "Gimarayeş faciəsi", "Kiyev faciəsi", "Ramat Qan faciəsi", "Osiyek faciəsi" kimi düşən nəticələr olub. Son 3 oyunda 0:6 hesabı ilə düşmüşük və hər birində diqqətiçəkən məqam var. Kiyevdə Ukraynadan alınan ağır məğlubiyyətdən sonra Ş.Diniyev millidə böyük islahatlar apararaq Rəşad Sadıqov daxil olmaqla bir sıra təcrübəli futbolçuları kənarlaşdırıb. Ramat Qanda İsrailə məğlubiyyət K.A.Torresin millimizdə debütünə təsadüf edib və braziliyalı mütəxəssis də heyətdə "təmizləmə əməliyyatı" aparıb. Burda da əsas qurban kapitan müdafiəçi - Tərlan Əhmədov olub. Nəhayət, Osiyekdə Xorvatiyaya məğlubiyyət B.Foqtsun millimizdən istefaya göndərilməsi ilə nəticələnib.

 

 

Sonda onu da bildirək ki, millimizin darmadağınlarda futbolçularımız, daha dəqiq desək, mərkəz müdafiəçilərimiz avtoqollarla iştirak edib. Aftandil Hacıyev Polşada (0:8) bu planda "fərqlənib". R.Sadıqov isə 2 dəfə - Almaniya (1:6) və Xorvatiya (0:6) ilə səfər matçlarında topu öz qapısına göndərib.  

Azərbaycan milli komandasının darmadağın olunduğu oyunlar (ən azı 4 top fərqli məğlubiyyətlər)

 

17 sentyabr 1992-ci il

Beynəlxalq yoldaşlıq görüşü

Gürcüstan – Azərbaycan – 6:3

Qollar: David Kizilaşvili, 20, 48, Georgi Daraseliya, 52, Şota Arveladze, 69,

Kaxaber Qoqişaişvili, 71-pen, Qiya Jişkariani, 79 - Nazim Süleymanov, 42, 85-pen, Vidadi Rzayev, 75

Gürcaani. David Kipiani adına stadion

Baş hakim: Quram Sepiaşvili (Gürcüstan)

Baş məşqçi: Əhməd Ələsgərov

 

 

19 aprel 1994-cü il

Beynəlxalq yoldaşlıq görüşü

Malta – Azərbaycan – 5:0

Qollar: Niki Saliba, 2, Kristian Laferla, 17, Karmel Bussuttil, 69, Cozef Kamilleri, 78, Çarles Skerri, 80

Ta Qali. Milli stadion

Baş hakim: Abdullah Salem (Liviya)

Baş məşqçilər: Ağasəlim Mircavadov, Kazbek Tuayev

 

 

7 sentyabr 1994-cü il

 

AVRO-1996-nın rəsmi oyunu

 

6 sentyabr 1995-ci il

AVRO-1996-nın rəsmi oyunu

Fransa – Azərbaycan – 10:0

Qollar: Marsel Dezayi, 13, Yuri Corkayeff, 17, 78, Vinsent Querin, 33, Reynald Pedros, 49, Frank Lebof, 64, 74, Kristof Düqarri, 66, Zinəddin Zidan, 72, Krostof Kokard, 90

Baş hakim: Alfred Mikallef (Malta)

Oser. "İ Abbe-Deşams” stadionu

Baş məşqçi: Ağasəlim Mircavadov 

 

2 iyun 1996-cı il

DÇ-1998-nin seçmə mərhələ oyunu

Norveç – Azərbaycan – 5:0

Qollar: Stal Solbakken, 7, 46, Ole Qunnar Solskyaer, 37, 89, Frank Strandli, 59

Baş hakim: Alan Snoddi (Şimali İrlandiya)

Oslo. "Ullevaal” stadionu

Baş məşqçi: Kazbek Tuayev 

 

11 oktyabr 1997-ci il

DÇ-1998-nin seçmə mərhələ oyunu

İsveçrə - Azərbaycan – 5:0

Qollar: Kubilay Türkilmaz, 13, 23, 69-pen, Murat Yakın, 23, Stefan Şapyuiza, 51

Baş hakim: Con Roubotam (Şotlandiya)

Sürix. "Hardturm” stadionu

Baş məşqçi: Vaqif Sadıqov

 

 

10 oktyabr 1998-ci il

AVRO-2000-nin sçemə mərhələ oyunu

Azərbaycan – Macarıstan – 0:4

Qollar: Pol Dardai, 59, Bela İlleş, 85-pen, İstvan Pisont, 88, Mikloş Feher, 90

Baş hakim: Stefan Bre (Fransa)

Bakı. Tofiq Bəhramov adına Respublika stadionu

Baş məşqçi: Vaqif Sadıqov 

 

 

26 mart 1999-cu il

AVRO-2000-nin sçemə mərhələ oyunu

Portuqaliya – Azərbaycan – 7:0

Qollar: Rikardo Sa Pinto, 28, Joao Pinto, 36, 77, Paulo Madeyra, 67, Serjio Konseysao, 75, Pedro Pauleta, 82, 83

Baş hakim: Yasek Qranat (Polşa)

Gimarayeş. "Estadio D.Alfonso Enrikes” stadionu

Baş məşqçi: Əhməd Ələsgərov

 

9 iyun 1999-cu il

AVRO-2000-nin sçemə mərhələ oyunu

Rumıniya – Azərbaycan – 4:0

Qollar: İon Qanea, 36, Dorinel Mutyanu, 44, İoan Vladou, 50, Laurentu Roşu, 90

Baş hakim: Jelko Şiriç (Xorvatiya)

Buxarest. "Styaua” stadionu

Baş məşqçi: Əhməd Ələsgərov

 

 

9 iyun 1999-cu il

Beynəlxalq yoldaşlıq görüşü

Özbəkistan – Azərbaycan – 5:1

Qollar: İlham Şaripov, 6-pen, Maksim Şatskix, 25, 39, 58, Əlişir Bazarov, 50 – Zaur Tağızadə, 47

Baş hakim: Qayrat Kərimov (Özbəkistan)

Səmərqənd. "Dinamo” stadionu

Baş məşqçi: Əhməd Ələsgərov

 

 

29 mart 2003-cü il

AVRO-2004-ün seçmə mərhələ oyunu

Uels – Azərbaycan – 4:0

Qollar: Simon Deyvis, 1, Qarri Spid, 40, Con Hartson, 42, Rayan Giqqz, 52

Baş hakim: Filip Leuba (İsveçrə)

Kardiff. "Millenium” stadionu

Baş məşqçi: Əsgər Abdullayev

 

 

11 oktyabr 2003-cü il

AVRO-2004-ün seçmə mərhələ oyunu

İtaliya – Azərbaycan – 4:0

Qollar: Kristian Vyeri, 15, Filippo İndzaqi, 24, 87, Marko Di Vayo, 64

Baş hakim: Stüart Duqal (Şotlandiya)

Reggio Kalabriya. "Orestte Qranillo” stadionu

Baş məşqçi: Əsgər Abdullayev

 

18 fevral 2004-cü il

Beynəlxalq yoldaşlıq görüşü

İsrail – Azərbaycan – 6:0

Qollar: Şlomi Abreytman, 9, 66, 69, İdan Tal, 25-pen, Yaniv Katan, 45+2, 61

Baş hakim: Paolo Parati (Portuqaliya)

Ramat Qan. Şəhər stadionu

Baş məşqçi: Karlos Aleberto Torres (Braziliya)

 

 

26 mart 2005-ci il

DÇ-2006-nın seçmə mərhələ oyunu

Polşa – Azərbaycan – 8:0

Qollar: Tomaş Frankovski, 12, 63, 66, Aftandil Hacıyev, 16-öz qapısına, Kamil Kosovski, 40, Yatsek Krjnovek, 72, Marek Şaqanovski, 84, 90

Baş hakim: Nikolay Vollquartz (Danimarka)